اختلالات شخصیت پارانوید چیست؟
پارانوئید یا اختلال شخصیت پارانوید (PPD:Paranoid personality disorder) زیر شاخه بیماریهای اختلالات شخصیتی است که به دلیل وجود افکار غیر عادی، رفتار فرد مشکوک به نظر میرسد. شناسه اصلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، پارانویا (بد گمانی) یا سوء ظن بوده و از این بابت رنج میبرند.
پارانویا احساسی درونی و روانی در فرد درارتباط با دیگران است که به دلیل تافکار خود بزرگبینی، توهم و اذیت و شکاکیت را از سوی دیگران را نسبت به خود دارد. پارانویا در بسیاری از اختلالات روانی رخ میدهد و به ندرت عنوان یک بیماری جدا در نظر گرفته میشود. فرد مبتلا به پارانویا علاوه بر داشتن عملکردی عادی در زندگی روزمره، ممکن است محدود و منزوی باشد.
اولین علائم های اختلال شخصیت پارانوئید در اوایل بزرگسالی با بدگمانی و سوء ظنی(شک) غیر قابل اثبات آغاز میگردد. برداشت نا صواب از رفتار دیگران و تفسیر همراه با شک اعمال آنها سبب شکل گیری احساسات منفی در فرد شده و ترس از سوء استفاده، خیانت و بی اعتمادی به خانواده، رنجیدگی خاطر آنها را دو چندان میکند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- بسیار حساس و انعطافناپذیر
- سرسخت و مجادلهگر
- کینه توز و لجوج
- فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید در روابط خود با دیگران مخفی کاری نموده و سرد هستند.
- فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معتقد است توسط سایرین فریفته شده و مورد سوءاستفاده قرار خواهد گرفت.
- رفتار تلافی جویانه و واکنش توأم با عصبانیت در قبال دیگران اتخاذ میکند .
- رفتارهای خود را عاری از هر نوع نقص دانسته و بروز هر نوع مشکل را به دیگران نسبت میدهد.
- فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید با خودداری از ارائه اطلاعات شخصی به دیگران بر بیاعتمادی خود
-
رفتار با بیماران پارانوئید
- هر نوع تلاش جهت تغییر رفتار بیماران پارانوئید تقریباً غیرممکن است.
- ارتباط نزدیک با بیماران پارانوئید جهت افزایش حس رضایتمندی آنها مفید و مؤثر واقع خواهد شد.
- در مواردی که بیمار پارانوئید سوءظن نسبت به همسر خود دارد، بیان نقاط قوت طرف مقابل از تشدید بدگمانی جلوگیری خواهد نمود.
- در اختلال پارانوئید حاد، رفتار توأم با خشونت بیمار باید تحت نظر روانشناس یا روانپزشک تعدیل گردد.
- تقویت و مدریت رابطه عاطفی با بیماران پارانوئید بعید به نظر میرسد.
درمان اختلال شخصیت بدبین ( پارانوئید )
برای درمان پارانوئید از روش های دارودرمانی و شناخت – رفتار درمانی کمک گرفته می شود. کلیدی ترین روش برای درمان پارانویا ساخت یک رابطه سرشار از اطمینان و مشارکتی به منظور کاهش تاثیر افکار آسیب رسان و تقویت مهارت های اجتماعی می باشد. درمان بیماران پارانوئید با توجه به خصومت شدید، حساسیت و جبهه گیری فرد بسیار سخت می باشد.
در اغلب مواقع روند بهبود بیماری بسیار آهسته رخ می دهد. با در نظر گرفتن روند کند درمان این را به خاطر بسپارید که این بیماری خطرات جبران ناپذیری دارد و حتماً باید برای درمان به موقع اقدام مناسب گردد. از جمله روش های درمانی اختلال پارانوئید یا پارانویا می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
-
دارودرمانی
گاها، دارو براى درمان اضطراب و سرآسیمگى مورد استفاده قرار مى گیرد و در اکثر موارد داروهای ضد اضطراب، همچون دیازپام (Valium) یا کلونازپام (Klonopin) کافى هستند، گاهی برای درمان سرآسیمگی و افکار شبه هذیانی نیاز به استفاده ی کوتاه مدت از مقادیر کم داروهای ضد روانپریشی مثل اولانزاپین(Zyprexa) یا هالوپریدول (Haldol) می شود. در بعضی بیماران داروی ضد روانپریشی پیموزاید (orap) با موفقیت برای کاهش افکار پارانوئید، استفاده شده است .
اساسا، سیر بیماریى بسیار متنوع است. در برخی بیماران اختلال شخصیت تا پایان عمر دوام می آورد. در حالی که در سایرین پیش درآمد اسکیزوفرنی است. به طور کلی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید - مشکلاتی در کارکردن و زندگی با دیگران دارند و مسائل شغلی و زناشویی شایع هستند.
-
روان درمانی
در حقیقت روان درمانی، درمان انتخابی است و توسط درمانگرانى که در حوزه اختلالات شخصیت آموزش لازم را دیده اند، انجام می شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، نمی توانند درمان خودسرانه ای داشته باشند، چرا که این افراد مشکل را از سمت خود نمی دانند. زمانی که صحبت از درمان می شود، روان درمانی که یک نوع مشاوره است، یکی از گزینه ها خواهد بود.
هدف از درمان، افزایش و بهبود مهارت ها و هم چنین تعاملات، برقراری ارتباط و سطح اعتماد به نفس می باشد. از آن جایی که اعتماد مهم ترین اصل است، درمان می تواند با چالش هایی همراه باشد و این گونه است که بسیاری از افراد، از ادامه دادن روند درمان منصرف می شوند.
مصرف دارو، راه درمان اختلال پارانوئید نیست، اما با این حال، داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب از سوی پزشک برای بیمار تجویز خواهد شد، به خصوص اگر علائم شدید باشد و یا بیمار از علائمی مانند افسردگی و یا اضطراب رنج ببرد.
عوارض مرتبط با اختلال شخصیت پارانوئید
مشکلات رفتاری و فکری مرتبط با اختلال پارانوئید می تواند بر کیفیت روابط فرد با دیگران و هم چنین عملکردهای اجتماعی و موقعیت های کاری تاثیر بگذارد. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به این اختلال، پیگیر افراد و شرکت هایی می شوند که فکر می کنند به آن ها آسیب می زنند.
اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال مزمنی است بدین معنا که می تواند در تمام طول زندگی همراه فرد باشد. گرچه، برخی افراد مبتلا به این اختلال، عملکردهای خوبی را دارند و می توانند کار خوب و یا ازدواج موفق داشته باشند، اما در برخی دیگر چنین چیزی را شاهد نخواهیم بود. چرا که افراد مبتلا به اختلال پارانوئید، نسبت به درمان از خود مقاومت نشان می دهند و نتایج خوبی حاصل نخواهد شد.
ممنون از مطالب مفید و دقیق تون