اختلال خواب چیست؟
اصطلاح اختلال خواب به شرایطی گفته می‌شود که کیفیت، زمان یا خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بر توانایی عملکرد فرد در هنگام بیداری تأثیر می‌گذارد. این اختلالات میتواند سایر مشکلات پزشکی را تشدید کنند، و یا زمینه‌ساز ابتلا به مشکلات روحی-روانی باشند.
انواع اختلالات خواب
همانطور که در مطلب بالا گفتیم اختلال خواب میتواند در روند کیفیت خواب و زمان خواب تاثیر بگذارد و همچنین میتواند باعث بروز انواع بیماری های جسمی و روحی روانی شود.
حال در این قسمت میخواهیم انواع اختلالات خواب را معرفی کنیم:
- خواب پریشی یا پاراسومنیا
پاراسومنیا،به گروهی از اختلالات خواب گفته می‌شود که سبب بروز مشکلات و معضلات و همچنین باعث بروز رفتار ها و حرکات عجیبی در فرد در زمان خواب می‌گردند. صحبت کردن در زمان خواب، شب ادراری ، کابوس و فوبیاهای شبانه، فشار دادن فک‌ها روی‌هم، دندان‌قروچه و ناله کردن در خواب ازجمله این رفتارها هستند.
- آپنه خواب
به ایجاد وقفه‌های تنفسی در خواب، آپنه خواب می‌گویند. این مورد، مشکل کاملاً جدی بوده و سبب می‌شود اکسیژن کافی به بدن فرد نرسد و فرد در طول خواب دائماً بیدار شود.
- حمله خواب
نارکولپسی یا حمله دائم خواب، به حالتی گفته می‌شود که در آن فرد ناگهان خسته می‌شود و به خواب می‌رود. به این عارضه در اصطلاح خاص بختک می‌گویند، چراکه سبب فلج شدن فرد گردیده و فرد نمی‌تواند بلافاصله بعد از بیدارشدن حرکت کند. حمله خواب، ممکن است، بدون دلیل اتفاق بیفتد اما برخی از بیماری‌ها ازجمله ام‌اس نیز سبب حمله‌ی دائم خواب می‌شوند.
- بی‌خوابی
یکی دیگر از انواع اختلالات خواب رایج، بی‌خوابی است؛ بی‌خوابی به دلایل مختلفی ازجمله استرس، مشکلات هورمونی و سفر به وجود می‌آید و اگر درمان نشود سبب بروز مشکلات عدیده‌ای، همانند عدم تمرکز، اختلال یادگیری و ضعف سیستم ایمنی در فرد می‌شود.
- سندرم پای بیقرار
سندروم پای بیقرار یا نیاز به تکان دادن شدید پا، یکی دیگر از انواع اختلال خواب است که در برخی افراد با مورمور شدن و سوزش پا همراه است. سندرم پای بیقرار، میتواند در هر ساعت از شبانه‌روز اتفاق افتد، اما بیشتر در شب رخ می‌دهد.
علائم و نشانه‌های اختلالات خواب
علائم و نشانه‌های اختلال خواب در افراد، به علت ایجاد این اختلال بستگی دارد و به همین دلیل در همه افراد یکسان نیست. اگر در نتیجه یک بیماری ایجاد شده باشد، ممکن است علائم متفاوتی از علائم رایج اختلال خواب داشته باشد. خستگی و ضعف در طول روز، افسردگی، کاهش وزن، افزایش وزن، عدم تمرکز، حواس‌پرتی، اضطراب، بدخلقی، خواب ماندن از جمله دیگر نشانه‌های اختلالات خواب هستند.
عوامل مؤثر در اختلال خواب چیست
برای درمان اختلال خواب، نخست باید عوامل مؤثر در اختلال خواب را بدانیم. عوامل مختلفی همانند استرس، شوک عصبی، ژنتیک، ابتلا به برخی از بیماری‌ها، آسم، تنگی نفس، سردرد، میگرن و حساسیت به نور در ابتلا به آن مؤثر هستند.
راه‌های تشخیص اختلالات خواب
تشخیص اختلالات خواب تنها توسط پزشک متخصص انجام‌پذیر است. پزشک با بررسی و معاینه فیزیکی و علائم فرد اطلاعاتی را در ارتباط با عواملی که ممکن است سبب ایجاد آن شده باشد، جمع‌آوری می‌کند. اغلب پزشکان برای تعیین علت دقیق آن از آزمایش استفاده می‌کنند.
پلی سومنوگرافی: پلی سومنوگرافی یا تست خواب اولین آزمایشی است که پزشک برای بررسی اختلال خواب از آن استفاده می‌کند. پلی سومنوگرافی آزمایشی است که در آن حرکات بدن، امواج مغزی و سطح اکسیژن خون اندازه‌گیری می‌شوند تا مشخص شود چه عاملی باعث ایجاد آن شده است.
چه مواردی می‌توانند باعث بهبود کیفیت خواب شوند؟
تغییر عادت روزانه: داشتن برنامه روزانه منظم، ساعت خواب مناسب و انجام ورزش روزانه باعث می‌شود استرس شما کنترل‌شده و خواب راحت‌تری در شب داشته باشید. علاوه بر این، بهتر است در طول شبانه‌روز مصرف الکل، نیکوتین و کافئین را کاهش دهید، خصوصاً اگر مبتلا به میگرن هستید.
- ذهن و بدنتان را برای خواب آماده کنید: سعی کنید یک روال آرام‌بخش پیش از خواب برای خوابیدن داشته باشید، به‌عنوان‌مثال می‌توانید از حرکات کششی یا یوگا استفاده کنید تا عضلات بدنتان به حالت آرامش نزدیک شوند. اتاق‌خوابتان را تاریک و خنک کنید. مواد غذایی سنگین و مایعات کمی مصرف کنید، در صورت توان حمام کنید، حداقل یک ساعت قبل از خواب از گوشی موبایل استفاده نکنید.
مدیتیشن و تنفس: اگر نمی‌توانید به‌راحتی بخوابید، بهتر است روی مدیتیشن و تنفستان کارکنید. افکار نگران‌کننده را از خودتان دور کنید و فکر کردن به آن‌ها را به زمان دیگری موکول کنید. مسلماً صبح زمان بهتری برای حل مشکلات پیش‌آمده است.
https://bahrampsychology.blog.ir
sleep disorder:اختلال خواب
